با کودکان چگونه حرف بزنيم ؟

ارتباط برقرار کردن با کودکان کار آساني نيست و به خودي خود يک هنر است. کودکان روحي لطيف دارند و از سويي بسيار زود از اطرافيان تقليد مي کنند. پس، هنگام صحبت با آن ها بايد بسيار دقت کرد تا هم با کلمات خشن و نابجا روحيه شان را خراب نکنيم و هم اين که از رفتارهاي نادرست بزرگترها تقليد نکنند.
کودک يک ساله شما مدام مشغول کشف چيزهاي جديد است که بعضي از اين چيزها خوشحال کننده و برخي ناراحت کننده هستند. کودک نمي تواند درباره همه آن چه مي بيند و آن چه مي خواهد حرف بزند، ولي خوشبختانه شما مي توانيد اگر شما هنگام صحبت کردن با فرزند کوچکتان کلمات را با دقت انتخاب کنيد و به کار ببريد، مي توانيد بهتر با او ارتباط برقرار کرده و به او کمک نماييد تا چالش هاي محيط اطراف راحت تر کنار بياييد و بهتر رفتار کند. ولي، يافتن واژگان دقيق و درست براي گفتگو با يک کودک يک يا دو ساله کار آساني نيست.

1ـ احساس کودک را براي او توضيح دهيد
 

فرض کنيد ناگهان بغض مي کند و مي خواهد داد و فرياد راه بيندازد. مي توانيد جلويش زانو بزنيد، در آغوشش بگيريد و براي احساسش اسم بگذاريد و حالتش را براي خودش توضيح دهيد. براي مثال، اينکه «مي دانم او تو را عصباني کرده » با اين کار به او ياد مي دهيد که اگر گاهي عصباني شود و گريه کند، طبيعي است اين توضيح احساسات کودک را به خودش مي گويد: «عصباني ام » يا از دست او ناراحت هستم.

2ـ کوتاه و مفيد حرف بزنيد.
 

وقتي مي خواهيد هشداري درباره امنيت اش به او بدهيد سريع و کوتاه و ساده بگوييد. پدر و مادرها در بيشتر مواقع طولاني حرف مي زنند، براي مثال مي گويند :«کنار اجاق گاز نباش» يا «از توي خيابان راه نرو ». بهترين راه اين است که هنگامي که مي بينيد در خطر قرار گرفته با يک «نه » محکم او را از خطر آگاه کنيد. به تدريج او درک مي کند که زماني که « نه » را مي شنود بايد همان جا توقف کند و دست به کاري نزند.

3ـ با کودک قاطعانه صحبت کنيد
 

بسياري از پدر و مادرها با گفتن جمله هايي مانند «مي خواهي الان به حمام بروي ؟» اشتباه مي کنند. در اين موارد نبايد به بچه ها پيشنهاد داد که آيا دوست دارند به حمام بروند يا بخوابند يا غذا بخورند، چون در بيشتر موارد جواب منفي است. اين شيوه ي پرسش تنها جر و بحث را سبب مي شود. در اين مواقع به نرمي ولي با قاطعيت به او بگويد چه کار کند، مانند :«الان وقت حمام است. » يا «بايد دارويت را بخوري ».

4ـ او از زمان چيزي نمي داند
 

کودک شما مفهوم اين که « يک ربع ديگر به خانه مادربزرگ مي رويم » را درک نمي کند، چون درکي از زمان و ساعت ندارد. به جاي اين که از دقيقه و ساعت حرف بزنيد مراحل کار را برايش توضيح دهيد. براي مثال، «اول به حمام مي رويم. بعد اسباب بازي ها را جمع مي کنيم و سپس به پارک مي رويم.»

5ـ به او حق انتخاب بدهيد
 

اجازه دهيد کودک شما در زندگي روزانه دست به انتخاب هايي ساده بزند. اين کار باعث مي شود او به توانايي هاي خودش ايمان بياورد و اعتماد به نفس به دست آورد.
ولي به طور معمول، انتخاب بين دو چيز ساده تر، چون کودکان خردسال حافظه و قدرت توجهي محدود دارند و انتخاب از بين چند گزينه برايشان دشوار است. براي مثال، دوست داري شلوار زرد را بپوشي يا شلوار آبي را؟»

6ـ سريع عمل کنيد
 

براي اين که رفتار کودکانتان را سر ميز غذا کنترل کنيد. از جمله هاي کوتاه و ساده استفاده کنيد. براي مثال، اگر کودک تان سير شده و دارد غذايش را به روميزي مي مالد بهتر است با لحني نرم ولي قاطعانه به او بگوييد :« داري با غذايت بازي مي کني ! ديگه کافيه !» و او را از سر ميز بلند کنيد.

7ـ کارهاي مثبت اش را تأييد کنيد
 

اين که کارهاي مثبت کودک تان را برجسته سازيد و او را تأييد و تشويق کنيد، انگيزه خوبي به او مي دهد تا دوباره آن کار را تکرار کند و اين براي کودک خردسال هم صدق کند، حتي، اگر آن ها معني حرف هاي شما را درست نفهمند، لحن گرم و دوستانه صدايتان را به خاطر مي سپارند.

8ـ براي صحبت با او موضوع پيدا کنيد.
 

شايد تا به حال اسامي چيزهاي مختلف مثل اعضاي بدن يا رنگ ها را به کودک تان ياد داده باشيد. اين کار مهارت هاي زباني او را تقويت مي کند و باعث مي شود تا بتواند با پدر و مادرش ارتباط برقرار کند. براي مثال، مي توانيد اسامي حيوانات و اشياي کتاب محبوبش را برايش تکرار کنيد يا زماني که او را به گردش مي بريد، اطراف را برايش شرح دهيد، مانند: « به ابرهاي سفيد و برگ هاي سبز نگاه کن » به او کمک کنيد جهان اطرافش را با روش هاي جديد کشف کند.

چيزهايي که نبايد بگوييم:
 

نادرست :«مانند بچه ها رفتار نکن !»
فراموش نکنيد که کودک شما هنوز بچه است و طبيعي است که مثل بچه ها رفتار کند !!
نادرست :«اگر کاري که مي گويم را بکني، برايت بستني مي خرم. »
رشوه دادن ممکن است در ابتدا جواب دهد، ولي در طولاني مدت پاسخگو نخواهد بود چون کودکان به راحتي اين منظور را درک مي کنند که براي انجام هر کاري از شما باج بگيرند يا جيغ و داد و گريه به راه بيندازند.
نادرست: «زود باش!»
اين دست و پاهاي کوچک چقدر مي توانند سريع کار کنند؟!
نادرست: «دختر خيلي شيطاني هستي !»
هرگز به فرزندانتان برچسب نزنيد.
منبع:نشريه دنياي زنان، شماره 51.